Thực tiễn là toàn bộ hoạt động vật chất có mục đích lịch sử – xã hội của con người nhằm cải tạo thế giới khách quan. Mọi hoạt động khác ngoài hoạt động tinh thần của con người đều là hoạt động thực tiễn. Hãy cùng redheadedskeptic.com tìm hiểu thực tiễn là gì? qua bài viết dưới đây nhé!

I. Thực tiễn là gì? 

Thực tiễn là một trong những phạm trù cơ bản, nền tảng của triết học Mác – Lênin nói chung và lý luận nhận thức của chủ nghĩa Mác

Thực tiễn là một trong những phạm trù cơ bản, nền tảng của triết học Mác – Lênin nói chung và lý luận nhận thức của chủ nghĩa Mác nói riêng, một phạm trù từ lâu đã được nghiên cứu dưới nhiều quan điểm khác nhau.

  • Chủ nghĩa duy tâm hiểu thực tiễn chỉ là hoạt động tinh thần sáng tạo ra thế giới của con người, mà không phải là hoạt động vật chất, lịch sử – xã hội.
  • Chủ nghĩa duy vật trước Mác hiểu thực tại là hành vi vật chất của con người, nhưng lại xem nó như một hoạt động thương mại, hèn hạ và bẩn thỉu.

Khắc phục sai lầm, C.Mác và Ph.Ăngghen đã kế thừa và phát triển một cách sáng tạo quan niệm về thực tiễn của các nhà triết học đi trước, đã trình bày quan niệm đúng đắn về thực tiễn như sau.

II. Đặc điểm của thực tiễn

Sau khi tìm hiểu thực tiễn là gì, tôi xin phân tích một số đặc điểm của thực tiễn.

Trước hết, hoạt động thực tiễn là hoạt động trong đó con người sử dụng công cụ vật chất tác động vào đối tượng vật chất và chuyển hóa chúng thành mục đích cuối cùng.

  • Thực hành là một hoạt động vật chất có mục đích.
  • Hoạt động thực tiễn là hoạt động tự nhiên của con người. Nói cách khác, chỉ có con người thực hiện hoạt động thực tế. Động vật là không thực tế. Nó chỉ hoạt động theo bản năng để thích nghi với thế giới bên ngoài một cách thụ động. Ngược lại, con người hoạt động với mục đích rõ ràng là cải tạo thế giới để đáp ứng nhu cầu của bản thân, tích cực, chủ động thích ứng và làm chủ thế giới.

Con người không bao giờ hài lòng với những gì trong tự nhiên. Con người phải làm việc và sản xuất hàng hóa để nuôi sống bản thân. Để làm việc hiệu quả, mọi người phải chế tạo và sử dụng các công cụ của công việc. Như vậy, bằng hoạt động thực tiễn, trước hết bằng lao động sản xuất, con người sản xuất ra cái không có sẵn trong tự nhiên. Không thể có sự tồn tại và phát triển của con người, xã hội loài người nếu không có hoạt động thực tiễn.

Nhưng không phải mọi hoạt động có mục đích của con người đều mang tính thực tiễn.

Con người không bao giờ hài lòng với những gì trong tự nhiên

Hoạt động tư duy, nhận thức hay nghiên cứu khoa học đều là hoạt động có mục đích của con người. Nhưng chúng không phải là những hoạt động có thực, mà là những hoạt động tinh thần, hoạt động của hệ thống thần kinh trung ương của bộ não con người không thực sự diễn ra.

III. Các hoạt động cơ bản của thực tiễn

Phạm trù thực tiễn là phạm trù triết học được các nhà triết học sơ khai quan tâm. Tuy nhiên, các phong trào triết học ban đầu đã không giải quyết chính xác các vấn đề thực tiễn. Mác và Ăngghen đã kế thừa và phát triển một cách sáng tạo những yếu tố hợp lý của những quan niệm trước đó để có một quan niệm chính xác và khoa học về thực tiễn.

Thực tiễn được định nghĩa là tổng thể các hoạt động có chủ ý, có tính lịch sử và xã hội của con người nhằm cải tạo tự nhiên và xã hội.

Thực tiễn là hoạt động khách quan có bản chất vật chất

Tính vật chất của thực tại được biểu hiện thông qua bản thể khách quan nằm ngoài ý thức con người, con người cảm nhận được, thực tiễn chịu sự ràng buộc, chi phối của các quy luật khách quan.

Các yếu tố tạo nên một pháp môn bao gồm con người (chủ thể của pháp môn), ngoại cảnh (đối tượng của pháp môn), công cụ (phương tiện của pháp môn),…

Thực hành là hoạt động năng động tự giác

Nói cách khác, thực tiễn là hoạt động sáng tạo của con người nhằm cải tạo thế giới vật chất. Tính có mục đích, tính tự chủ và tính sáng tạo của hoạt động thực tiễn chứng tỏ rõ ràng rằng thực tiễn là năng động và tự giác. Tính năng động của tự giác không chỉ là một dấu hiệu của thực tiễn mà còn là một trong những thước đo trình độ phát triển của nó.

IV. Vai trò của thực tiễn đối với nhận thức 

Thứ nhất: thực tiễn là cơ sở, là mục tiêu, là động lực chủ yếu, trực tiếp của nhận thức.

Thực hành là nền tảng của tri thức:

Điều này có nghĩa là thực tiễn cung cấp chất liệu cho nhận thức và lý luận. Mọi tri thức, ở mức độ kinh nghiệm hay lý thuyết, suy cho cùng đều bắt nguồn từ thực tiễn, dù trực tiếp hay gián tiếp đối với một cá nhân hay một thế hệ hay thế hệ khác.

Thông qua hoạt động thực tế của mình, con người tác động đến thế giới, làm cho thế giới bộc lộ những thuộc tính, tính quy luật của mình và để mọi người nhận ra chúng.

Bởi vì mối quan hệ giữa con người và thế giới bắt đầu từ thực tiễn chứ không phải lý thuyết. Nhận thức của con người được hình thành và phát triển trong quá trình hoạt động thực tiễn nhằm cải tạo thế giới.

Bởi vì mối quan hệ giữa con người và thế giới bắt đầu từ thực tiễn chứ không phải lý thuyết

Ban đầu, con người nhận được các chất cảm giác. Sau đó, con người tiến hành so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, trừu tượng hóa,… để phản ánh các tính chất, quy luật vận động của các sự vật, hiện tượng trong thế giới, từ đó xây dựng các khoa học, lý luận.

Thực tiễn là đối tượng của nhận thức:

Thực tiễn là đối tượng của nhận thức. Bởi vì ý thức phải quay trở lại thực tiễn trong bất kỳ khía cạnh hay lĩnh vực nào. Nhận thức không phục vụ thực tế không thực sự là “nhận thức”.

Do đó, kết quả nhận thức phải dẫn đến hướng dẫn thực hành. Lý thuyết và khoa học chỉ thực sự có ý nghĩa khi được áp dụng vào thực tiễn và cải tiến thực tiễn.

Trên đây là những thông tin về thực tiễn là gì? Hy vọng bài viết trên đây sẽ hữu ích đối với bạn đọc!